We zijn allemaal wel eens erg boos, verdrietig of bang. Er gebeuren in ieders leven wel eens onprettige of nare dingen. Heftige emoties horen bij het leven, maar hebben wel vaak de neiging om de boel over te nemen. De emotie wordt dan allesoverheersend en dat maakt de beleving extra intens. Hoe kun je omgaan met (overweldigende) emoties?

Ons gedrag als we emotioneel zijn

Vaak is ons handelen, dat voortkomt uit heftige emoties, niet het handelen waar we achteraf het meest tevreden over zijn. Dat is op zich niet vreemd. Heftige emoties zijn stressvol.

Uit onderzoek is gebleken dat we niet de beste besluiten nemen als we onder stress staan. Het gebied in onze hersenen dat helpt bij het nemen van rationele beslissingen, functioneert onder stress niet optimaal.

Waarom is omgaan met emoties lastig?

De valkuil waar we vaak intrappen als we heftige emoties ervaren of emotioneel zijn, is dat we de emotie willen begrijpen. We willen de oorzaak weten of een schuldige aanwijzen.

We voeden de emotie door er veel over na te denken en te zoeken naar oplossingen om van de emotie af te komen. We gaan volledig in de emotie op. Terwijl juist al deze acties ervoor zorgen dat de emotie langer blijft hangen en dat je je nog onprettiger gaat voelen.

Overweldigende emoties

Wat kun je dan beter doen als je emotioneel bent? Psychiater en mindfulnesstrainer Edel Maex schrijft in zijn boek Mindfulness, in de maalstroom van je leven dat overweldigende emoties als een brand zijn.

Als je huis in brand staat en je gaat als eerste achter de dader of oorzaak aan, brandt je huis af. Veel beter is het om eerst te gaan blussen. Dat werkt hetzelfde als we willen omgaan met onze emoties. We kunnen beter eerst onze emoties blussen, omdat we anders kunnen opbranden als we eerst achter de oorzaak aangaan.

Hoe krijg je controle over je emoties?

Vroeger kreeg ik het advies van mijn moeder om eerst tot 10 te tellen alvorens te reageren. Dat hielp soms, maar vaak ook niet. Toch was het wel een wijs advies.

De intentie van mijn moeder was om me eerst te leren denken alvorens te doen. Haar goedbedoelde advies miste alleen een belangrijk element: het erkennen van mijn gevoelens op dat moment.

Leer je emoties erkennen

Heftige emoties vragen je aandacht en zorg. Zoals een ouder voor een huilende baby zorgt, zo wil je ook voor je emoties zorgen. Een huilende baby leg je ook niet weg als het niet stil wordt door het wiegen en je troostende stem. Je weet dat het kind toch de warmte en aandacht voelt.

Zo is het ook met je emoties. Je wilt de tijd nemen om ze ten volle te ervaren en ervoor te zorgen.

Hoe doe je dat?

Dit betekent dat je als eerste pas op de plaats wil maken om met vriendelijke aandacht naar de emotie te kijken. Je wilt voelen waar de emotie zich precies in je lichaam bevindt, zien welke gedachten de emotie blijven voeden.

Je duikt niet het drama in, maar neemt de tijd om vriendelijk naar het drama te kijken. Je blijft erbij en ademt ermee. Je geeft de emotie je warme, vriendelijke aandacht en troostende nabijheid; net zoals de ouder aan de huilende baby geeft. In het toelaten, erkennen en zorgen voor de emotie, ontstaat vervolgens de gelegenheid om te kalmeren.

Je heftige emoties toelaten

Emoties horen bij het leven. Ze komen, veranderen van intensiteit en ze gaan ook weer. Door niet in de emotie te duiken en te stoppen met het zoeken naar oorzaken en verklaringen, kun je de intensiteit van de emotie verminderen.

Als je de emotie niet voedt, geef je jezelf de mogelijkheid hem toe te laten en jezelf te kalmeren. Zo trap je niet in de val van de emotie.

“Als je je manier van kijken naar de dingen verandert, veranderen de dingen waar je naar kijkt.” – Wayne Dyer

Afstand opent nieuwe deuren

Van een afstandje naar je emoties kijken, opent nieuwe deuren en creëert andere inzichten en mogelijkheden. Je handelt dan vanuit wijsheid, in plaats vanuit emotie. Je voelt je immers een stuk rustiger als je uit de emotionele situatie stapt, en dat maakt dat je brein beter in staat is rationele beslissingen te nemen.

Probeer dit eens: 5 korte oefeningen om vriendelijker voor jezelf te zijn

Beeld: Kindel Media via Pexels