‘Mediteren is niets voor mij, want mijn gedachten gaan altijd door.’ Bij mindfulness-meditatie moet je je hoofd leegmaken, zo denk je misschien. Dat klinkt natuurlijk goed, maar al gauw kom je tot de conclusie dat het niets voor je is. Jouw gedachten razen immers maar door. Maar vergis je niet: mediteren heeft niets te maken met het leegmaken van je hoofd.
Je hoofd leegmaken en mediteren
Veel mensen denken dat mediteren te maken heeft met niet denken; lekker je hoofd leegmaken. Het tegendeel is echter waar. Meditatie gaat niet over niet denken maar juist over opmerken dat je denkt.
Meestal ben je je niet bewust van je gedachten en gedachtepatronen. Ze komen automatisch. We kiezen niet om ze te denken, ze zijn er gewoon.
Gedachten in je hoofd
Vaak vind je je gedachten ook erg belangrijk. Je hebt het idee dat je er iets mee moet. Soms kun je ook van je eigen gedachten schrikken, bijvoorbeeld als je iets onaardigs over iemand denkt. Niet gek, want we leven in een maatschappij waarbij veel waarde wordt gehecht aan het verstand en het product van de geest: je gedachten.
Een vol hoofd
Hoeveel gedachten een mens per dag heeft, dat weten we niet precies. Het ene onderzoek geeft bijvoorbeeld 6.200 gedachten per dag aan, terwijl een andere deskundige van aanzienlijk meer uitgaat. Wat we wel weten, is dat het er in ieder geval veel zijn; duizenden, al dan niet tienduizenden.
En als je weet dat een mens talloze gedachten per dag heeft, kun je je voorstellen dat het onmogelijk is dat al deze gedachten diepzinnige wijsheden over jezelf of het leven bevatten. De meeste gedachten zijn overbodige ballast. Of erger nog: soms zorgen piekergedachten zelfs voor problemen in je leven.
De malende geest
En het grappige is: als je gedachten je problemen bezorgen, ben je geneigd om die op te lossen door nog meer te gaan denken. En zo kan een vicieuze cirkel ontstaan van piekeren. Je geest blijft maar malen en is nog maar moeilijk tot rust te manen; je hebt een ‘vol’ hoofd.

Mediteren en de gedachten in je hoofd
In meditatie neem je de tijd om je gewaar te worden van je gedachten. Je merkt ze op, ziet hoe ze komen en kijkt hoe ze weer gaan. Net zoals je naar de wolken kunt kijken, zo kijk je bij meditatie naar je gedachten. Je kunt patronen in je gedachten zien, net zoals je soms vormen in de wolken kunt zien.
Je bent dus niet zozeer je hoofd aan het leegmaken, maar eerder de gedachten in je hoofd aan het observeren. Zoals wolken komen en gaan, zo komen en gaan ook je gedachten. Sommige (pieker)gedachten blijven langer hangen. Het effect daarvan is duidelijker dan bij vluchtige of neutrale gedachten.
Waar is mediteren goed voor?
Bij meditatie duik je niet in de inhoud van de gedachten, maar je kijkt naar hun kwaliteit en het effect ervan op jou. Je onderneemt geen actieve pogingen om ze te veranderen of weg te krijgen – je wilt niet per se je hoofd leegmaken – je laat ze er zijn en neemt ze waar. That’s it!
Waarom zou je mediteren?
Veel mensen vinden dit zo radicaal anders dat ze twijfelen aan het nut ervan. Waarom zou je mediteren? Een goede reden: meditatie zorgt ervoor dat je bewuster bent van je gedachten en gedachtepatronen. Dat maakt het mogelijk om te kiezen hoe je erop wilt reageren.
Je bent niet verantwoordelijk voor wat je denkt, maar je kunt wel zelf bepalen hoe je met je gedachten omgaat. Je kunt kiezen welke gedachten je je dag en je stemming laat bepalen. En de mogelijkheid om te kiezen geeft vrijheid en ruimte in je hoofd.
Lees ook: 5 tips om (weer) te beginnen met mindfulness
Beeld: Olga Shenderova via Pexels