Mindfulness-training is een combinatie van oosterse meditatietechnieken en westerse psychologische kennis. Leren mediteren is dus een onderdeel van de mindfulness-training. Toch bestaan er nogal wat vooroordelen en misverstanden als het over mindfulness en meditatie gaat. Wat is mindfulness precies? En wat is het niet?

Wat is mindfulness?

Volgens de Amerikaanse hoogleraar en bedenker van Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) Jon Kabat-Zinn is mindfulness het besteden van je aandacht op een bepaalde manier: doelbewust, in het huidige moment en zonder oordeel.

Wat mindfulness niet is

Toch ontstaan er wat misverstanden rondom mindfulness die belangrijk zijn om te ontkrachten:

1. Mindfulness is spiritueel of zweverig

“Mediteren is zweverig, daar houd ik niet van” of “Meditatie is spiritueel, dat is niks voor mij”. Het idee dat meditatie zweverig is, hoor je vaak. Dit komt wellicht doordat alternatieve therapieën soms worden geassocieerd met niet-wetenschappelijk onderbouwde theorieën. Maar mindfulness valt hier niet onder.

Mindfulness is uitgebreid wetenschappelijk onderzocht en wordt nog steeds bestudeerd. Onderzoek toont aan dat mindfulness-training niet alleen mensen met stress en spanningsklachten helpt, maar ook effectief is voor mensen die terugkerende depressies hebben gehad.

Bovendien is mediteren allesbehalve zweverig of spiritueel. Je hebt geen wierook of kaarsen nodig, geen boeddhabeelden, geen gezang en geen speciale kleding – al mag dat natuurlijk wel. Je raakt niet in trance en zweeft niet weg. Integendeel, mindfulness-meditatie brengt je juist dichter bij het hier en nu. Aardser kan haast niet.

2. Mindfulness kost (veel) tijd

We leven in een hectische tijd en een drukke maatschappij. Alles gaat snel, we zijn continu bezig en we willen en moeten van alles. Vaak rennen we onszelf daarin voorbij. Dit geeft het gevoel dat er geen tijd is voor sport, je vrienden of ontspanning, laat staan voor mindfulness-meditatie. Maar het gaat niet om tijd hebben, het gaat om tijd máken.

“Het gaat niet om tijd, maar om prioriteit.”

Juist omdat we zo gehaast leven, is het belangrijk om af en toe stil te staan bij wat we doen en tijd te maken voor de zaken die je bewust maken van je eigen tempo en ervoor zorgen dat je niet opbrandt. Mindfulness helpt je om je bewust te maken van de dingen die je doet, je eigen tempo beter te begrijpen en te voorkomen dat je jezelf uitput.

Mindfulness-meditatie zorgt niet per se voor directe ontspanning, maar wel meer inzicht in je eigen gedachten en keuzes. Daardoor kun je, zelfs midden in alle hectiek van de dag, de rust in jezelf blijven voelen, zonder dat je gelijk een stap terug hoeft te doen.

3. Mindfulness is zitten op een kussentje

Mindful zijn kun je op elke plek en in elke situatie, daar hoef je niet perse voor op een kussen te gaan zitten. Door mindfulness ben je niet minder druk, maar maak je je minder druk.

Wat is het tegenovergestelde van mindfulness?

Als je mindful bent, ben je bewust in het moment aanwezig, zonder oordeel. Het tegenovergestelde is dan ook de momenten waarop je er met je aandacht niet bij bent. En die kennen we allemaal wel.

Je bent bijvoorbeeld aan het piekeren over een discussie die je gister had of maakt je zorgen over een belangrijk gesprek dat je over een paar dagen staat te wachten. Of je bent in gedachten bij de dingen die je allemaal nog moet doen, of juist: je maakt je druk om wat je nog niet hebt gedaan.

Wat is mindfulness en wat is het niet?

Mindfulness is dus niet zweverig en ook niet alleen voor mensen met zeeën van tijd. Het is een praktische, wetenschappelijk onderbouwde methode om bewuster te leven en beter met stress om te gaan.

Door mindfulness-training ontwikkel je meer focus, pieker je minder en ervaar je meer kalmte – ongeacht hoe druk je leven is.

Mindfulness moet je trainen

Nu je weet wat de betekenis van mindfulness is en wat mindfulness niet is, heb je hopelijk een beter beeld van mindfulness-meditatie en wat het je kan brengen. Het kost aandacht om dit te leren. Prioriteiten stellen dus.

Als je een mindfulness-training volgt, vraagt dat een tijdsinvestering van je. Een uur per dag, zes dagen per week. Dat is veel als je het al druk hebt. Je krijgt er nog een puntje bij op je to do-lijst, maar door de effecten ervan merk je al gauw dat het juist ruimte brengt, in plaats van neemt.

Lees ook: Nog een misverstand over mindfulness: mediteren is je hoofd leeg maken

Beeld: Ziyao Xiong via Pexels