De laatste tijd denk ik veel na over verlies, verdriet, de dood, afscheid. Niet bepaald vrolijke zaken en ik word er zo af en toe ook best somber van. En dat mag ook, maar de vraag komt toch vaak op: hoe ga je daar precies mee om: het verlies van een dierbare?

Omgaan met verlies van een dierbare

De verscheurende pijn die ik voelde als 24-jarige, toen mijn moeder plotsklaps overleed, is in mijn geheugen gegrift. Fysiek, mentaal, emotioneel, als een enorme golf spoelde het verdriet over me heen. Het voelde alsof ik nooit meer boven zou komen.

Het verlies van iemand die je heel dierbaar is, is een van de zwaarste lasten die een mens te dragen kan krijgen. Je kunt je er niet op voorbereiden. Vanaf die dag zit er een zwart gat in je hart, althans zo voelt het voor mij.

Het verlies blijft bestaan

En net zoals met zwarte gaten in het heelal heeft ook dit zwarte gat een enorme aantrekkingskracht. Alle andere gevoelens verdwijnen in dit gat en het enige wat er overblijft is verdriet en de pijn van gemis.

Na de eerste weken of maanden van rouw en verdriet komt het moment dat je je realiseert dat je verder moet. Steeds verder weg van de dag waarop je je dierbare voor het laatst zag. En steeds verder op weg naar het weer oppakken van je leven.

Het zwarte gat in je hart zit er nog steeds en je voelt hoe sterk de kracht ervan is. Ieder moment van vreugde kan er al snel door worden verzwolgen.

Wat is het effect van rouw op je brein?

Uit onderzoek blijkt ook dat rouw een negatief effect heeft op je brein, en specifieker op het deel van je brein dat betrekking heeft op je geheugen, concentratie en cognitie.

‘Rouwhersenen’ zeggen wetenschappers ook wel. Je bent vergeetachtiger, neemt slechtere beslissingen en hebt een chaotisch gevoel. Dat trekt naar verloop van tijd weer weg, maar het kan ook langere tijd aanhouden.

Leren leven met verlies

Toen ik moest leren leven met het verlies van mijn moeder was ik nog jong. Ik probeerde langs het zwarte gat te laveren om mijn leven weer op te pakken, maar voelde iedere dag de kracht. Het trok aan me.

Vooral in de nachten wist ik me geen raad. Ik wist simpelweg niet hoe me te verhouden tot zoveel verdriet. Er leken maar twee opties te zijn, of erin verdrinken, dat deed ik ’s nachts. Of het wegstoppen, dat deed ik overdag.

Mindful omgaan met verlies: hoe doe je dat?

Van mindfulness had toen nog bijna niemand gehoord. Al was dit verlies wel een van de redenen dat ik een zoektocht startte die me naar mindfulness leidde. Had ik toen geweten wat ik nu weet, dan had ik een manier geweten om het verlies te dragen.

Mindfulness is een zachte manier om voor mezelf te zorgen in al die pijn. Een handreiking om het toe te laten. De intense rouw is nog steeds een overweldigende golf van verdriet, maar het leert je de golf te laten komen – zonder verzet, angst of vermijding.

Het helpt om te beseffen dat rouw vastzit aan liefde. Zonder liefde is de rouw minder hevig. De liefde voor mijn moeder en de rouw om het verlies van haar zijn twee kanten van dezelfde medaille. En dat is op een of andere manier troostend.

Zodra het zich aandient, is rouw een onderdeel van je leven. Maar naast ontzettend pijnlijk, is het ook een uiting van de liefde die je voelt voor degene die er niet meer is.

“Grief isn’t a problem to be solved but an experience to be carried.” – Megan Devine

Beeld: Ahmet Yüksek via Pexels