In de boeddhistische traditie beschrijft men vijf hindernissen binnen mindfulness: twijfel, rusteloosheid, slaperigheid, irritatie en verlangen. Ook al weet je nog zo goed dat mindfulness goed voor je is, het is lastig om het vol te houden. Met name als je slaperig bent of in slaap valt tijdens het mediteren. Wat kun je doen als je door slaperigheid je routine laat liggen?

Lees de vorige blog: Hoe ga je om met twijfels en rusteloosheid?

Hindernis 3: Slaperigheid

In het hectische bestaan, waarin je misschien ook nog eens kampt met een slaaptekort, is het niet vreemd dat je slaperig wordt op het moment dat je rustig gaat zitten of liggen om te mediteren.

Als je continue aan het rennen bent, is je lichaam blij als je even in de ruststand gaat. Je bent immers zo gewend aan al die prikkels van de buitenwereld. En laat het nu juist die buitenwereld en de hunkering naar prikkels zijn die uitputting en slapeloosheid veroorzaakt.

Slaperigheid maakt het lastig om mindfulness vol te houden, omdat het haaks staat op helder en wakker in het moment zijn.

Waarom ben je slaperig?

Soms heb je een werkelijke behoefte aan slaap. Dan gaat de slaperigheid over als je hebt gerust. Maar je kunt ook slaperig worden tijdens het mediteren zónder dat je moe bent. Je geest haakt als het ware af. Bijvoorbeeld omdat het mediteren saai voelt of juist omdat het overweldigend is. En soms zijn we simpelweg te ingespannen aan het mediteren.

Wat kun je doen als je slaperig bent?

Slaperigheid zet meestal geleidelijk op, als een mist die je langzaam omhuld. De mist beïnvloedt je lichaam (het wordt zwaar en totaal ontspannen) en je geest (alsof je watten in je hoofd hebt). Vaak merk je de slaperigheid pas op als je ingedut bent en wakker schrikt. Slaperigheid maakt mindfulness moeilijk, maar toch kunnen we het als meditatie-object nemen.

Opmerkzaam zijn is lastig als je slaperig bent, het vergt dus enige inzet. Probeer je bewust te zijn van hoe je lichaam voelt als het moe is: de zwaarte, de verslappende houding, het gevoel in je ogen. Het kan helpen om je voorafgaand aan de meditatie al voor te nemen extra alert te zijn op de signalen, zoals lichtheid in je hoofd, zwaar gevoel in ledematen, ogen die dichtvallen.

Door de slaperigheid te onderzoeken, kun je ontdekken of het vermoeidheid is, weerstand tegen het mediteren of afkeer van dat wat zich aandient (zoals vervelende gevoelens). Als je dit met helderheid waarneemt, kun je dit een onderdeel maken van je meditatie.

Wat als je in slaap valt tijdens het mediteren?

Val je tijdens het mediteren toch af en toe in slaap? Wees dan mild voor jezelf. Zie het als een powernap die je nodig had. Het kan ook helpen om je ogen open te houden tijdens de meditatie. Ga rechtop zitten en haal een paar keer diep adem.

Of ga een paar minuten staand mediteren of doe een loopmeditatie. Ook kan je even je polsen of gezicht deppen met koud water. Of misschien kom je erachter dat je simpelweg te moe bent. Als dat zo is, kun je je tijd beter gebruiken om te slapen!

Verder lezen: Hoe ga je om met irritaties en verlangens tijdens het mediteren?

Beeld: Beyzaa Yurtkuran via Pexels